Kamienie milowe w rozwoju ruchowym – co jest normą, a co sygnałem do konsultacji?
Kamienie milowe w rozwoju ruchowym – co jest normą, a co sygnałem do konsultacji?
Rozwój ruchowy dziecka to proces, który przebiega etapami – krok po kroku. Każdy maluch rozwija się we własnym tempie, ale istnieją pewne orientacyjne normy, które pomagają ocenić, czy rozwój przebiega prawidłowo. Podczas konsultacji fizjoterapeutycznych w ramach projektu Wsparcie na starcie rodzice bardzo często pytają, czy ich dziecko “zdąża” z rozwojem, czy może potrzebuje wsparcia.
Warto podkreślić: kamienie milowe nie są wyścigiem. Nie chodzi o to, aby dziecko jak najszybciej chodziło czy skakało. Ważne jest to, jak wykonuje poszczególne czynności, czy osiąga je w prawidłowy sposób i czy nie pomija kluczowych etapów.
Najważniejsze kamienie milowe w rozwoju ruchowym dziecka (0–7 lat)
0–3 miesiące
To okres budowania stabilizacji, napięcia mięśniowego i pierwszych reakcji posturalnych.
- uniesienie głowy w leżeniu na brzuchu,
- podpieranie się na przedramionach,
- symetryczne ułożenie ciała,
- pierwsze kontrolowane ruchy rąk i nóg.
➡️ Jeśli dziecko stale wygina się w jedną stronę lub „cofa się” do tyłu – warto to skonsultować.
6 miesiąc
Maluch staje się bardziej aktywny i zaczyna odkrywać ruch.
- obrót w obie strony (z pleców na brzuch i odwrotnie),
- stabilny siad z podparciem,
- chwyt oburącz, przekładanie przedmiotów z ręki do ręki.
➡️ Brak obrotów lub duża asymetria mogą świadczyć o nieprawidłowym napięciu mięśniowym.
9 miesiąc
To etap intensywnej eksploracji.
- pełzanie,
- czworakowanie,
- pozycja klęku i podpór,
- pierwsze próby podciągania się do stania.
➡️ Całkowite pominięcie etapu czworakowania często wpływa później na koordynację, równowagę i rozwój wzrokowo-ruchowy.
12 miesiąc
Roczne dzieci stają się bardziej samodzielne.
- stanie przy meblach,
- pierwsze samodzielne kroki,
- stabilniejsze przemieszczanie się bokiem.
➡️ Jeśli dziecko nie podejmuje prób stania lub chodzi wyłącznie “na palcach”, warto skonsultować to z fizjoterapeutą.
18 miesięcy
To etap prawdziwych odkrywców.
- pewny, samodzielny chód,
- próby biegu,
- wchodzenie po schodach z pomocą dorosłego,
- zabawy ruchowe wymagające koordynacji.
➡️ Jeżeli dziecko często upada, potyka się lub unika chodzenia po różnych powierzchniach – może potrzebować wsparcia.
2–3 lata
To okres ogromnego rozwoju motoryki dużej.
- bieganie,
- podskoki,
- wchodzenie po schodach naprzemiennie,
- rzuty i kopnięcia piłki,
- coraz lepsza równowaga.
➡️ Brak chęci ruchu lub szczególna męczliwość powinny skłonić rodzica do obserwacji i konsultacji.
4–7 lat
Dziecko rozwija umiejętności złożone.
- jazda na rowerze,
- skoki przez przeszkody,
- utrzymanie równowagi na jednej nodze przez kilka sekund,
- bardziej skoordynowane ruchy podczas zabawy, sportu i prac manualnych.
➡️ Jeżeli dziecko unika aktywności grupowych, szybko się męczy, a jego ruchy są “niezdarne” – warto sprawdzić, czy rozwój jest prawidłowy.
Kiedy warto skonsultować rozwój dziecka z fizjoterapeutą?
Rodzice często zgłaszają się dopiero wtedy, gdy pojawią się wyraźne trudności. Tymczasem wiele sygnałów jest widocznych dużo wcześniej.
Warto skonsultować dziecko, gdy:
- omija etapy rozwojowe (np. nie czworakuje),
- ma trudności z równowagą lub często się przewraca,
- nie lubi aktywności ruchowej, unika zabaw, wspinania czy skakania,
- porusza się asymetrycznie, np. stale obciąża jedną stronę ciała,
- chodzi na palcach, przeciąga stopy, potyka się,
- ma trudności manualne, np. z rysowaniem, zapinaniem, manipulacją,
- szybko się męczy, nawet podczas spokojnej zabawy.
Dlaczego wczesna konsultacja jest tak ważna?
Im szybciej specjalista oceni rozwój dziecka, tym większa szansa na:
- wyrównanie opóźnień,
- uniknięcie utrwalenia nieprawidłowych wzorców ruchu,
- łatwiejszą naukę w przyszłości (również w zakresie pisania, czytania i koncentracji!),
- poprawę pewności siebie,
- zapobieganie bólom i wadom postawy.
Pamiętaj: fizjoterapeuci nie oceniają dziecka, ale wspierają jego rozwój.
Wczesna konsultacja to inwestycja w zdrowie i komfort życia Twojego malucha.
